Η επιστήμη προτείνει την κατανάλωση όλων των τροφών, ιδιαίτερα την φυτική διατροφή για να έχουμε καλύτερη υγεία, που περιλαμβάνει την ελάττωση του κινδύνου για τα χρόνια νοσήματα και αποτελεί την καλύτερη πρακτική στην θεραπεία των κύριων χρόνιων νοσημάτων.
Οι γιατροί που προτείνουν αυτές τις διαιτητικές συνήθειες δέχονται μια κλασσική ερώτηση από τους ασθενείς – από που θα πάρω τις πρωτεΐνες μου. Όλοι το ακούμε και το κατανοούμε. Οι ασθενείς γνωρίζουν ότι οι πρωτεΐνες είναι βασικές για την υγεία και την δύναμη μας. Τα ζώα έχουν την φήμη ότι αποτελούν την κύρια πηγή των πρωτεϊνών για τον άνθρωπο. Αλλά υπάρχει μια διάχυτη παρεξήγηση για τις ανάγκες του ανθρώπου για πρωτεΐνη που ανακριβώς θεωρούν ότι η ζωική τροφή είναι η μόνη πηγή πρωτεϊνών ενισχυμένη από φανταστικές δίαιτες και την μοντέρνα αγορά τροφίμων. Όλα αυτά οδηγούν σε σύγχυση για την ποσότητα της πρωτεΐνης που χρειάζεται ο άνθρωπος, για την ποιότητα της πρωτεΐνης που ανευρίσκεται στα φυτά, που οδηγεί πολλούς ανθρώπους να είναι απρόθυμοι να καταναλώνουν φυτικές δίαιτες.
Σε μια μελέτη το 2015-16 για την ποσότητα της πρωτεΐνης που καταναλώνουμε φυσιολογικά φάνηκε ότι οι γυναίκες καταναλώνουν 69gr και οι άνδρες 97 gr ημερησίως. Στις προτεινόμενες οδηγίες για τις ανθρώπινες ανάγκες για τις πρωτεΐνες είναι περίπου 0,8gr/Kgr βάρους.
Για πολλούς ασθενείς είναι καλύτερα να λαμβάνουν πιο ακριβείς διαιτητικές συστάσεις που στηρίζονται στην ηλικία, το φύλο και το επίπεδο της σωματικής τους δραστηριότητας χρησιμοποιώντας ένα εύχρηστο εργαλείο του Τμήματος Γεωργίας που υπολογίζει τις ανάγκες για πρωτεΐνες αλλά και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Οι ημερήσιες ανάγκες σε πρωτεΐνες καλύπτονται εύκολα από ποικίλα είδη φυτών που περιλαμβάνουν ελάχιστα επεξεργασμένα λαχανικά, φρούτα, ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Ένα φλιτζάνι ψημένες φακές ή μαύρα φασόλια για παράδειγμα περιέχουν 15-18gr πρωτεΐνη , ένα τέταρτο του φλιτζανιού αμύγδαλα 7gr και ένα φλυτζάνι βρόμη 5γρ.
Ένας τομέας διαμάχης σε σχέση με τις φυτικές πρωτεΐνες είναι αν είναι πλήρεις ή ατελείς και αν περιέχουν όλα τα εννέα βασικά αμινοξέα. Τα ζωικής προέλευσης φαγητά περιέχουν όλα τα βασικά αμινοξέα ενώ οι φυτικές τροφές έχουν ποικιλία αμινοξέων και κάποιες φυτικές τροφές μπορεί να μην τα περιέχουν όλα ενώ άλλα έχουν.
Αυτό οδηγεί σε παρανόηση ότι όσοι λαμβάνουν φυτικές τροφές πρέπει να συνδυάζουν διάφορα φυτικά συστατικά για να εξασφαλίσουν τα βασικά αμινοξέα. Όμως η διάσπαση των πρωτεϊνών και ο μεταβολισμός τους λύνει το πρόβλημα, γιατί το σώμα μας συνεχώς διασπά τις πρωτεΐνες σε αμινοξέα που αποθηκεύονται στους ιστούς και ανασυνδιαζει τα αμινοξέα ανάλογα με τις ανάγκες. Όταν απορροφούνται στο λεπτό έντερο δεν έχει σημασία αν η πρωτεΐνη ή τα αμινοξέα προέρχονται από το ίδιο γεύμα.
Όταν ένα άτομο καταναλώνει ποικίλα είδη φυτικών τροφών λαμβάνει ικανή ποσότητα των βασικών αμινοξέων. Αυτό ισχύει και για τους αθλητές, τους ηλικιωμένους και τις εγκύους. Αυτή δε είναι η θέση της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας ότι η διατροφή που στηρίζεται στα φυτά είναι κατάλληλη για όλα τα στάδια της ζωής εγκυμοσύνη, θηλασμός, βρεφική, παιδική , εφηβική ηλικία και για ενήλικες και μεγάλης ηλικίας.
Φυτική Δίαιτα
Παραδείγματα υγιούς φυτικής διατροφής από το Αμερικάνικο Κολλέγιο για τον Τρόπο Ζωής (ACLM) προσφέρει συμπληρωματικό οδηγό για την διατροφή ιδιαίτερα την φυτική που δείχνει πόσο εύκολα ικανοποιούνται οι διαιτητικές ανάγκες σε πρωτεΐνες. Ένα πρόγευμα με βρόμη , γεύμα με φασόλια και δείπνο με πατάτες και ρεβίθια προσφέρει 71 gr πρωτεΐνη. Άλλες φυτικές δίαιτες προσφέρουν 90-100 gr. Εκτός από τις πρωτεΐνες οι φυτικές δίαιτες προσφέρουν ίνες, αντιοξειδωτικά, αντιφλεγμονώδη πολλές βιταμίνες και άλλες θρεπτικές ουσίες , φυτοχημικά, βιταμίνη D χωρίς λίπη και αλάτι.
Αλλά οι ενήλικες λαμβάνουν τα 2/3 των πρωτεϊνών από ζωικές τροφές και αυξάνουν τον κίνδυνο για τα καρδιοαγγειακά νοσήματα. Η γνώση για την υγιεινή διατροφή μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει τους μύθους από την πραγματικότητα που στηρίζεται σε αποδεικτικά στοιχεία.
Πηγή : Cate Collings, MD,Sept02,2023
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ (Γ. Κωνσταντινίδης, Παθολόγος)
Τα Αμινοξέα είναι χημικές ενώσεις που αποτελούν τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών. Στον άνθρωπο 8 από τα αμινοξέα που χρησιμοποιούνται για την σύνθεση των πρωτεϊνών πρέπει να λαμβάνονται με την διατροφή και λέγονται βασικά ή απαραίτητα.
Οι Πρωτεΐνες είναι μακρομόρια που αποτελούνται από αμινοξέα. Η σειρά των αμινοξέων καθορίζεται από ένα γονίδιο στο DNA. Έχουν σημαντικό βιολογικό ρόλο όπως και άλλα μόρια ( πολυσακχαρίτες, λίπη, νουκλεινικά οξέα) και συμμετέχουν σε κάθε διαδικασία μέσα στα κύτταρα μας.