H πανδημία ήταν ένα παράθυρο για την υγεία μας, αυτό όμως που αποκαλύφθηκε για τον πληθυσμό των ΗΠΑ δυστυχώς είναι ότι τα δεδομένα της υγείας επιδεινώνονται.
Το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε απότομα και τα 3/4 των Αμερικανών είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι, οι μισοί έχουν διαβήτη ή προ διαβήτη και η πλειοψηφία είναι διαταραγμένοι μεταβολικά. Επιπλέον η συχνότητα των αλλεργιών, φλεγμονών και αυτοάνοσων νόσων αυξάνεται 3-9% τον χρόνο, ταχύτερα και από τις γενετικές ανωμαλίες στον πληθυσμό.
Βέβαια η δίαιτα και ο τρόπος ζωής είναι οι κύριοι παράγοντες πίσω από όλα αυτά. Υπάρχει ένας υποτιμημένος παράγοντας και μας πονά και αφορά το ρόλο των τοξινών του περιβάλλοντος και των χημικών στους ενδοκρινείς αδένες. Τα προηγούμενα χρόνια αυτοί οι παράγοντες γενικά ξέφευγαν από την παραδοσιακή Ιατρική. Παρόλα αυτά υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που υποστηρίζουν την σημασία τους στην μεταβολική υγεία και τον καρκίνο. Αν και έχουν αναγνωριστεί πλέον ως καρκινογόνα και έχουν ρυθμιστεί ποικίλα είδη χημικών και τοξινών , πολλά ακόμη παραμένουν στο περιβάλλον και χρησιμοποιούνται ελεύθερα. Οπότε όλοι πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να γνωρίζουν. Παρακάτω παρατίθενται τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα τοξικά για να μειώσουμε την έκθεση μας σε αυτά στο ελάχιστο δυνατό.
ΜΙΚΡΟΠΛΑΣΤΙΚΑ: είναι θραύσματα ή σωματίδια από πλαστικά που χρησιμοποιούμε στο σπίτι και για την προσωπική φροντίδα μεγέθους κάτω από 5 mm. Τα πλαστικά σκουπίδια αθροίζονται σε επικίνδυνα επίπεδα και το 2050 υπολογίζεται με βάση το βάρος ότι θα είναι περισσότερα τα πλαστικά από τα ψάρια στους ωκεανούς. Αυτό μεταφράζεται σε χιλιάδες τόνους μικροπλαστικά και τρισεκατομμύρια αυτών των σωματιδίων στην θάλασσα. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι βρέθηκαν στο αίμα φαινομενικά υγειών ατόμων μικροπλαστικά. Από το 1950 έδειξαν ότι τα πλαστικά ενισχύουν την ογκογένεση σε ζώα και επηρεάζουν τα κύτταρα. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς αν αυτά τα ίδια προκαλούν από μόνα τους το πρόβλημα ή αν χρησιμοποιούνται για μεταφορά άλλων τοξικών.
Σύμφωνα με τον Tasha Stoiner ερευνητή στο EWC έχουν βρεθεί μικροπλαστκά στη θάλασσα, σε εμφιαλωμένο νερό, σε μπύρα, σε μέλι και σε νερό της βρύσης. Το EWC αναφέρει ότι δεν υπάρχει επίσημη οδηγία μέχρι τώρα για την αποφυγή των μικροπλαστικών.
Μέχρι τότε όμως συστήνεται να αποφεύγουμε την χρήση πλαστικών, να μην χρησιμοποιούμε πλαστικές σακούλες και να χρησιμοποιούμε χάρτινα σακουλάκια για το τσάι.
ΦΘΑΛΙΚΑ: χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα πλαστικά μαλακά και ανθεκτικά. Ανευρίσκονται συχνά στα σπίτια όπως στο παρκέ, στις κουρτίνες μπάνιου, σε αρώματα κ.α.
Τα φθαλικά είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τις ορμόνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη, την γονιμότητα, τον εγκέφαλο στα παιδιά και προκαλούν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες. Η έκθεση σε αυτά γίνεται με εισπνοή, κατάποση και δια δερματικά. Άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι κυρίως ανευρίσκονται στα φαγητά.
Συστήνεται η αποφυγή των πλαστικών από πολυβινυλχλωρίδια (ιδιαίτερα στα δοχεία τροφίμων, πλαστικά περιτυλίγματα και τα πλαστικά παιχνίδια των παιδιών) που αναγνωρίζονται από τον κωδικό 3, επίσης η αποφυγή αποσμητικών χώρου και διάφορών αρωματικών προϊόντων. Παρόλα αυτά το FDA ακόμη δεν τα απαγορεύει στο πακετάρισμα φαγητών.
Τα φαγητά πρέπει να αποθηκεύονται σε γυάλινα και ανοξείδωτα από ατσάλι.
Αν χρησιμοποιείται πλαστικά χωρίς πολυκαρβονικά και πολυβινυλχλωρίδιο, τα φαγητά δεν πρέπει να ζεσταίνονται σε αυτά ή σε περιτυλίγματα. Οι κονσέρβες να μην χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα με τόνο και σούπα. Αν αγοράζεται κονσέρβες δεν πρέπει να έχουν BDA.
ΔΙΟΞΙΝΕΣ και PCB: είναι υποπροϊόντα της βιομηχανίας και απελευθερώνονται από την αποτέφρωση, το κάψιμο σκουπιδιών, τις πυρκαγιές. Τα PCB έχουν βρεθεί σε επιβραδυντικά φωτιάς και ψυκτικά και μένουν στο περιβάλλον για μεγάλο διάστημα λόγω αργής διάσπασης.
Η διοξίνη TCD2 είναι καρκινογόνος και γενικά έχει συσχετισθεί με ποικίλα προβλήματα ανάπτυξης, άμυνας, αναπαραγωγής και καρδιοαγγειακά.
Biphenol (BPA) είναι πρόσθετο χημικό για να σκληρύνουν τα πολυκαρβονικά όπως και τα εποξειδικά και τα θερμικά χαρτιά. Ανευρίσκονται σε πλαστικά μπουκάλια, ποτήρια και κονσέρβες.
Δομικά το ΒΡΑ δρα μιμούμενο τα οιστρογόνα και συσχετίζεται με καρδιοαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία και υπογοναδισμό.
Υποτίθεται έχουν απαγορευτεί από 2012, και προσπαθούν να τα αντικαταστήσουν. Όπως και τα φθαλικά θεωρούνται ότι καταναλίσκονται με το φαγητό. Έχουν δε ανευρεθεί στο 90% των μελετηθέντων ατόμων.
Η οδηγία είναι να αποφεύγουμε τα πολυκαρβονικά (που αναγνωρίζονται με τον κωδικό 7) όπως και πλαστικοποιημενα εισιτήρια και αποδείξεις.
Παρόλο που οι διοξίνες απαγορεύτηκαν και μειώθηκαν κατά 90% από το 1980, ακόμη ανευρίσκονται στην τροφή μας και αθροίζονται στα λίπη.
Ο καλύτερος τρόπος να τα αποφύγουμε είναι να περιορίσουμε το κρέας, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά και να αφαιρούμε το δέρμα και τα λίπη από το κρέας. Ο καλλιεργημένος σολομός είναι πλούσιος σε PCB.
ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ: αυξήθηκε δραματικά η χρήση τους ιδιαίτερα λόγω των μονοκαλλιεργειών στην γεωργία. Στις ΗΠΑ ανευρέθηκαν στο αίμα και τα ούρα στο 90% των πολιτών λόγω του φαγητού.
Το φυτοφάρμακο β-ΗCH συσχετίστηκε με αυξημένη θνησιμότητα από κάθε αιτία. Επίσης η έκθεση σε DDE- μεταβολίτης του DDT, που χρησιμοποιήθηκε πολύ 1940-1960 ανευρίσκεται στο περιβάλλον ακόμη σήμερα και συσχετίστηκε με την άνοια και το Alzheimer. Επειδή όλα αυτά είναι λιποδιαλυτά ανευρίσκονται σε ζωικά προϊόντα. Οι vegetarians και οι χορτοφάγοι έχουν λιγότερα επίπεδα β-ΗCH. Αυτό οδήγησε στην σύσταση οι καταναλωτές να προτιμούν τα βιολογικά τρόφιμα από τα συμβατικά. Μια μεγάλη Ευρωπαϊκή μελέτη έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν βιολογικά φαγητά είχαν μικρότερο κίνδυνο για καρκίνο.
PFAS (per και polyfluoralkyl): είναι μια ομάδα χημικών που ανακαλύφθηκαν από το 1930. Η δομή τους τα καθιστά ανθεκτικά και παραμένουν στο περιβάλλον για τούτο ονομάστηκαν «παντοτινά χημικά». Έχουν βρεθεί στο αίμα του 95% των Αμερικανών όπως και βρέθηκαν στα βρόχινα νερά του Θιβέτ και στην Ανταρτική.
Η έκθεση σε ελάχιστη ποσότητα συσχετίζεται με τον καρκίνο, ηπατοπάθειες, χαμηλό βάρος βρεφών και ορμονικές ανωμαλίες.
Οι ιδιότητες του PFAS το καθιστούν ιδιαίτερα ανθεκτικό στην υψηλή θερμοκρασία και είναι αδιάβροχο για αυτό έγιναν πασίγνωστα και χρησιμοποιούνται σε υφάσματα και χαλιά από την 3Μ και από την Dupont που κατασκευάζει Teflon για επικάλυψη τηγανιών και γλαστρών.
Αν και το 2013 απαγορεύτηκαν στα αντικολλητικά σκεύη – μια ομάδα χιλιάδων συνθετικών υλικών χρησιμοποιούνται στο πακετάρισμα των fastfood, στα ρούχα, στον αφρό για τις πυρκαγιές και σε είδη προσωπικής υγιεινής.
Τα PFAS απελευθερώθηκαν στο περιβάλλον από την διάσπαση τους σε εγκαταστάσεις απορριμμάτων . Το EWC επισημαίνει ότι έχουν εκτεθεί στο PFAS 200 εκατομμύρια Αμερικανοί από το νερό. Από το 2021 ανακοίνωσαν ότι θα ρυθμιστεί αλλά ακόμη τίποτε.
Ως εκ τούτου για να μην εκτιθέμεθα σε PFAS καλό είναι να χρησιμοποιούμε φίλτρα νερού είτε με υπερώσμωση είτε με ενεργό άνθρακα, να αποφεύγουμε τα fastfood και προϊόντα που είναι αδιάβροχα και αντικολλητκά.
Πηγή: Akash Goel,MD. Feb 23,2023, Medscape.